"Κύπρος 1974"
του Ανδρέα Μακρογκίκα
Το μαύρο καλοκαίρι της Κύπρου, το 1974, δεν ήλθε ξαφνικά. Η απουσία εθνικής πολιτικής στέρησε από τον ελληνισμό την ικανότητα να αντιληφθεί τις επιβουλές που συστηματικά οργάνωνε η Τουρκία και να τις αποτρέψει αξιοποιώντας την πολιτική και στρατιωτική ισχύ που διέθετε. Οι μεταπολεμικές κυβερνήσεις, κατά κανόνα, ήταν άτολμες προσκολλημένες στα περιορισμένα κομματικά, προσωπικά ή οικογενειακά συμφέροντα που στόχευαν στην νομή της εξουσίας.
Η αντίστροφη μέτρηση στην Κύπρο ξεκίνησε με την απόσυρση της Ελληνικής μεραρχίας από τον δικτάτορα Γεώργιο Παπαδόπουλο, το 1967. Η «μυστική» μεραρχία στο νησί με τους 8,500 χιλιάδες άνδρες (3 συντάγματα πεζικού, 2 μοίρες καταδρομών και 2 ίλες αρμάτων) την έστειλε ο πρωθυπουργός Γεώργιος Παπανδρέου, το 1964,και παράλληλα με την δύναμη της ΕΛΔΥΚ, λειτουργούσαν αποτρεπτικά σε τούρκική εισβολή. Ο δικτάτορας Ιωαννίδης δίχασε τον ελληνισμό της Κύπρου, στην συνέχεια ανέτρεψε τον Πρόεδρο της Κύπρου, Μακάριο, και έδωσε την αφορμή της τουρκικής απόβασης.
Η Τουρκία των πολλών εκατομμυρίων έναντι της Κύπρου των 500.000 κατοίκων και με ελάχιστο οπλισμό δίσταζε να εισβάλει. Το πραξικόπημα την διευκόλυνε, αντί να επανδρώσει τις θέσεις άμυνας της Κυρήνειας και του Πενταδάκτυλου που δυσκόλευαν τις προθέσεις των Τούρκων,φρόντισε να τους στείλει να εξουδετερώσουν κάποιους θύλακες αντίστασης εναντίον του πραξικοπήματος στην Πάφο, ενώ έπεφταν οι αλεξιπτωτιστές και η τουρκική πολεμική αεροπορία βομβάρδιζε.
Η Πολιτική-στρατιωτική εξουσία στην Ελλάδα στις προφανείς εξελίξεις δείλιασε και δεν έστειλε την αεροπορία και τα υποβρύχια καθώς και στρατό στο νησί. Παράλληλα δε οι μονάδες στον Έβρο να δείξουν πρόθεση εισβολής. Και ήταν και στρατιωτικοί τρομάρα τους. Οι περιορισμένες όμως σε αριθμό ανδρών και πολεμοφοδίων Ελληνικές και Κυπριακές δυνάμεις δυσκόλεψαν τούρκους. Πολέμησαν ηρωικά προασπίζοντας την τιμή του ελληνισμού. Αν είχαν λίγη βοήθεια από την Ελλάδα τα πράγματα θα ήταν διαφορετικά.